DİKKAT ve KONSANTRASYON ARTIRMA KONUSUNDA EBEVEYNLERE ÖNERİLER
Bir hedefe yönelik bilinçli ve algıya dikkat denir.
Dikkatin dağılması, konsantrasyonun bozulması sebebiyle çalışma veriminin düşmesi; hem ders başında geçen sürenin uzamasına, hem de zevk veren etkinliklere daha az zaman ayırmaya yol açar. Diğer taraftan başarının düşmesi ve zevk veren etkinliklere zaman ayıramamak okuldan ve eğitimden uzaklaşmaya sebep olur. Verimli bir çalışmanın oluşması için; olumsuz etkileyicilerin tesirinde kalmadan, çalışılan konuya dikkati verebilme, konsantre olabilme ve yoğunlaşma becerilerinin kazanılması gerekir. Yoğunlaşma; Edison’un da deyimiyle, “bezginlik duymadan, fiziksel ve zihinsel enerjiyi tek bir noktaya sürekli uygulama yeteneğidir”. Yani; konsantrasyon dediğimiz şey kısaca; bir konu üzerinde çalışırken, zihnimizi o konu üzerinde tutup, diğer etmenleri dışlayarak, dikkat süremizin artırılmasıdır.
Dikkat aşağıda sıralanan bileşenleri kullanarak sonuca ulaşmaya çalışır.
a. Uyanık kalma, aktif olma,
b. Belirli bir işe başlayabilme,
c. Belirli bir işi sürdürme konusunda kendini kontrol edebilme,
d. Öncelik belirleme,
e. Önemli olanı seçebilme,
f. Sıraya koyma,
g. Planlama, düzenleme yapabilme,
h. Zamanı ayarlama.
Dikkat, öğrencinin öğrenme sürecinin yanında;
Davranışlarının şekillenmesinde,
Algılamasında,
Hatırlamasında,
İletişim kurmasında,
Problem çözmesinde ve diğer bilişsel alanlarında da önemli bir role sahiptir.
Dikkat sürecini etkileyen bir dizi psikolojik, çevresel ve sosyal değişkenler söz konusudur. Başarılı olmak için dikkat dağıtıcıların farkında olunması ve bunların kontrol altına alınması son derece önemlidir.
DİKKAT ve KONSANTRASYON ARTIRMA KONUSUNDA EBEVEYNLERE ÖNERİLER
a. Ebeveynler çocuklarına, çalışma ortamında dikkatin dağılmasına neden olan ve konsantrasyon gücünü azaltan ev ortamını düzenleyerek yardımcı olabilirler. Öncelikle uygun ışık, düzenli masa, sessiz ortam dikkatin süresi ve odaklanmayı arttırır.
b. Ebeveynler öncelikli olarak çocuklarının yaşı ilerledikçe ev içinde sorumluluk alarak kendi yaşamlarını düzenlemelerini isterler. Oysaki yoğun olarak dikkat problemi yaşayan öğrenciler, düzenli ortamlara ihtiyaç duyarlar ancak kendi başlarına iç dünyalarını düzenleyemedikleri için dış dünyalarının başkaları tarafından düzenlenmiş olmasına ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle çocuklarınız için listeler yapıp bu listeleri dikkat çeken uygun görsel malzemeler haline getirirseniz; ne yapacaklarını unutan ya da bilemeyen çocukların zamanı planlamalarına ve unuttuklarını hatırlamalarına yardımcı olabilirsiniz.
c. Özellikle sınava hazırlanma, ödev yapma, konuları tekrar etme gibi dikkat gerektiren faaliyetlere başlamadan önce çocuğunuzun hedef belirlemesine yardımcı olabilirsiniz. Örneğin çalışmalarından ne elde etmek istediğini, ne yapacağını ve ne kadar sürede gerçekleştireceğini sorarak bunu sağlayabilirsiniz. d. Dikkat sorunu yaşayan çocukların çoğunlukla sınav tarihlerini unuttukları, verilen ödevi deftere kaydetmedikleri, öğretmenin verdiği çalışma kâğıtlarını kaybettikleri ebeveynler tarafından sık sık dile getirilmektedir. Çocukların sınav ve ödevlerinin yazılacağı bir defter tutmalarını sağlama, çalışma kâğıtlarının toplandığı dosyalama sistemini öğretme ve bunların her gün düzenli olarak anne baba tarafından kontrol edilmesi çocuklara faydalı olabilir.
e. Dikkat ve odaklanma problemi yaşayan öğrencilerin defterlerini, kitaplarını, çalışma kâğıtlarının toplandığı dosyaları düzenli olarak toplayamadıkları, ders araçgereçlerini düzenleyemedikleri (Ucu kırık ve açılmamış kalemler, silginin ve kalemtıraşının olmaması, renkli kalemlerinin bulunmaması) ve kişisel eşyalarını sık kaybettikleri gözlenmektedir. Sınıf ortamında yoğun dikkat ve odaklanma sorununa yol açan eksik malzeme kontrolü evde ebeveynler tarafından yapılmalı ve eksik malzemeleri temin edilmelidir.
f. Ders yükü arttıkça, çalışılacak süre uzadıkça çocukların yüksek kaygıyla birlikte dikkat ve konsantrasyon güçleri zayıflamaktadır. Bunun için çocuğunuzun ders ve gününü planlama becerisi kazanmasına yardımcı olmanız başarı ve dikkat arasındaki uyumu sağlayacaktır.
g. Ebeveynler çocuklarını yoğun dikkat ve konsantrasyon içeren sanatsal faaliyetlerden tiyatro, drama, dans, halk oyunları, resim, müzik vb. etkinliklere teşvik edebilir. Her bir sanatsal faaliyet kişinin yoğun görsel, işitsel, dokunsal dikkat alanlarına yoğunlaşmasını sağlamaktadır.
h. Sportif faaliyetler çocukların bedenleri üzerinde kontrolünü sağlaması yanında dikkat ve konsantrasyonun anahtarıdır. Basketbol, voleybol, masa tenisi, futbol vb. akla gelebilecek tüm sportif faaliyetler zamanı kullanma, el göz koordinasyonu, odaklanma, sınırlar içinde kalma, tekrarla öğrenme becerilerinin mükemmele yaklaşması, hızı içselleştirebilmeleri için faydalıdır. Bu nedenle aileler çocuklarını uygun sportif faaliyetlere yönlendirebilirler.
i. Çocukların ız için olumlu model olmaya çalışın. Çocuklar ders çalışırken veya bir konuyu tekrar ederken dikkatleri (bu durum istenmese de) aynı zamanda sizin üzerinizdedir. Sürekli bilgisayar başında veya televizyon kanalları arasında gezinen ebeveyn modeli yerine; kitap okuyan ebeveyn olarak çocuklara daha olumlu örnek olunabilir.
j. Ebeveynler farklı araştırma ve çalışma ortamlarını çocuklarına tanıtmalıdır. Örneğin kütüphaneler (Halk kütüphaneleri, üniversite kütüphaneleri, şiir kütüphaneleri vb.) hem yeni bilgilere ulaşmalarını hem de sessiz ve sakin bir ortamda dikkati yoğunlaştırarak, farklı yaş gruplarının ders çalışma-araştırma alışkanlıklarını gözlemlemelerine eşsiz fırsatlar sağlar.
k. Dama, satranç, scrabble, puzzle gibi oyunlar da yine kurallara uymayı, düşünerek ve plan yaparak hareket etmeyi öğreten oyunlardır. Bu nedenle evde çocuklarınızla dikkatini ve konsantrasyonunu geliştirmek için bu tarz oyunlar oynayabilirsiniz.
l. Dergi, gazete ve gazetelerin eklerinde “farklılıkların bulunması”, “kelime avcılığı”, “sayı avcılığı” gibi bulmacalarla ilgilenmesini özendirebilirsiniz.
m. Sınav öncesi yoğun tekrar ve ders çalışma, başarıyı arttıran önemli faktörlerdendir. Dikkat ve konsantrasyonunun yükseltilmeye çalışıldığı dönemlerde arkadaş ziyaretleri, eve misafir kabulü mümkün olduğu kadar sınav dönemlerinden sonra yapılmalıdır.
n. Ebeveynler arasında yaşanan yoğun duygusal çatışmalar çocuklarda duygusal problemlere (okula gitmeme, madde bağımlılığı, depresyon, kaygı bozuklukları vb.) neden olabilmekte ve öğrenciler dikkatini dersler üzerinde toplamakta güçlük çekmekte ve konsantre olamama sorunu yaşamaktadırlar. Ebeveynlerin kendi aralarında yaşadıkları çatışmaları çözmek için aldıkları destek ve uyguladıkları çözüm yolları ile çocuklarının başarıları arasında güçlü bir bağ vardır.
o. Ebeveynler çocuklarının başarı ve yeteneklerini değerlendirirken gerçekçi olmalıdır. Gerçekçi olmayan yüksek başarı beklentisi ve hedefler çocuklara başaramayacağım duygusunu yaşatmakta, yoğun kaygı ve depresyona neden olmaktadır. Yoğun kaygı ve depresyon öncelikli olarak da dikkat ve konsantrasyon problemlerine neden olmaktadır.
p. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) okul çağı çocuklarında %3-7 arasında görülen, 7 yaşından önce başlayan gelişimsel bir rahatsızlıktır. Ebeveynler olarak çocuğunuzda yaygın olarak “dikkatini konular üzerinde toplama güçlüğü, önemli detayları gözden kaçırma, malzemeleri düzenleyememe, aşırı hareketlilik, kurallara uymama” belirtilerini gözlemliyorsanız mutlaka okul rehberlik servisinden veya çocuk ruh sağlığı uzmanından yardım alınız.
Adres:
KARAOTLAK MAH. MUSA ANTER SK. ŞAIRNABI ILKOKULU BLOK NO: 13 HALFETİ / ŞANLIURFA
Telefon
05544339582